Maidan

Als bestuurslid van Platform Nederland-Oekraïne krijg ik regelmatig uitnodigingen om events bij te wonen. Het is niet altijd te doen om daar op in te gaan, maar in dit geval was de première van de film Maidan bij mij om de hoek, namelijk in het prachtige gebouw van het filmmuseum EYE in Amsterdam. De film is voor een deel gefinancierd met Nederlands geld en de regisseur is de Oekraïner van Wit-Russische afkomst Sergey Loznitsa. De film heeft op het fimvestival in Cannes in Frankrijk ook een prijs gekregen. Ik moet u zeggen dat ik zelden zo’n indrukwekkende documentaire heb gezien. We krijgen een kijkje in het “dagelijks leven” van een revolutie in wording, dat door de toegepaste opname-aanpak bijzonder indringend is. Straks nog iets over de film zelf, maar nu eerst  iets over mijn eigen ervaring hierin.

Sinds november 2013 ben ik ineens onderdeel geworden van een geopolitiek conflict of misschien nog wel meer een revolutie in een ander land. Ik kan u zeggen dat dit een bijzonder vervreemdende ervaring is. Liep ik in oktober nog rustig met mijn vrouw rond in de mooie West- Oekraïense stad Lviv, daarna werd het snel moeilijker. Er kwam zelfs een moment waarop  ik werd geadviseerd door familie in het oosten om maar even niet meer te komen. Het idee dat je ineens onderdeel of misschien wel partij bent geworden in een geopolitiek conflict is nou niet bepaald rustgevend. We hebben het er in Nederland wel eens over dat we machteloos staan ten opzichte van bepaalde ontwikkelingen hier, maar ik kan u nu uit eigen ervaring zeggen dat dit pas echt het gevoel geeft dat zich alles boven je hoofd afspeelt.  Daarom was ik blij verrast dat ik werd uitgenodigd om de première  bij te wonen. In dit soort roerige tijden is het fijn als je eens een mogelijkheid krijgt aangeboden van duiding.

Voor onze “westerse ogen” zijn films uit het “Russische domein” nog wel eens moeilijk te verteren. Het tempo is niet al te hoog en ook gebeurt er soms een tijdje weinig tot niets . Dat was ook in eerste instantie mijn  gevoel  bij de eerste beelden die ik te zien kreeg. Dat gevoel werd nog versterkt door de gebruikte filmtechniek: alle opnames zijn gemaakt vanuit statische positie, de camera beweegt dus niet. In het begin lijkt dat nogal saai, maar als je er even aan gewend bent, raak je geboeid door wat daar allemaal langs de lens loopt. Ook de geweldige geluidsopnames werken mee aan dit effect. Kunnen wij hier ook wat van leren zou dan de vraag kunnen zijn. Nou, ik dacht het wel. Hieronder een voorbeeldje uit de vele…

Iedereen die mij kent, weet dat ik gefascineerd ben door groepsprocessen en samenwerking. Mijn interesse in de beelden werd dan ook vooral aangewakkerd door het feit dat de hele opstand organisatorisch zo geweldig verliep. Het blijkt, dat als mensen met elkaar gaan samenwerken met een gezamenlijk doel, er dan geweldige activiteiten ontstaan en allerlei zaken ineens verrassend goed verlopen. Zo was er een vrouw die dienbladen met eten erop maakte en voortdurend riep naar vaak half getraumatiseerde mensen, dat ze niet eerder terug mochten komen eer het blad leeg was, om dan weer een nieuwe te halen. Een verbluffend effectieve aanpak in al zijn eenvoud, geweldig!

Kortom een film die weer voor een stukje helpt om het drama, waar ik inmiddels onderdeel van ben, beter te begrijpen. Interessante vraag was na de voorstelling nog aan de maker of deze film ook in Moskou zou mogen worden vertoont. De maker wist het niet, maar ik zeg u dat dit geen probleem zou moeten zijn, want er wordt alleen maar in het Oekraïens gevloekt en dat mag. Als het in het Russisch was geweest, had de bioscoop die deze film vertoont een boete geriskeerd van 100.000 roebel.

De film wordt nog de hele maand vertoond op diverse plaatsen in het land; echt een film om te gaan zien. Voor de plaatsen en tijden kunt u op de hier klikken.